Αντίδωρο και Απογύμνωση

Αντίδωρο

Ανάκατες εφημερίδες
χάμου στο πάτωμα.
Κι εμείς χωρίς καθρέφτη,
αλλά με όλη την άνεση
των στερημένων,
φορέσαμε το καπέλο μας,
βγήκαμε στο δρόμο,
δε χαιρετήσαμε κανέναν.
Αθήνα, 2.ΙΙΙ.85
Απογύμνωση
Η σόμπα σκούριασε.
Τα μπουριά ξεφλουδάνε.
Οι τοίχοι ραγίζουν.
Στο κάδρο
ένα δέντρο ολομόναχο
πράσινο ακόμη.
Πούλησες και το ρολογάκι
του χεριού σου.
Νοθέψανε και τον καφέ.
Ένα τσιγάρο ξεχασμένο
καπνίζει στο σταχτοδοχείο.
Λοιπόν,
τόσο μεγάλο κενό,
τόση στέρηση,
η ελευθερία;
9.ΙΙΙ.85
Γιάννης Ρίτσος

..Τελικά (δηλαδή τι «τελικά»...), έχω την αίσθηση ότι για όλα αυτά, τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου υπερβαίνουν τις λέξεις τους. Κι ακόμα περισσότερο: υπερβαίνουν το αποτέλεσμα των λέξεων που έγινε ύλη σε κάποια ώρα, σε κάποιον έρωτα η σε κάποια επανάσταση. Υπερβαίνουν τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου την ώρα, τη στιγμή, τον καιρό, τον χρόνο και τις θρησκείες τους. Περιλαμβάνουν όλους τους νεκρούς αλλά δεν περιλαμβάνονται σ' αυτούς. Γιατί ακριβώς αυτό είναι η ποίηση: περιλαμβάνει τις λέξεις της, αλλά το ποίημα δεν είναι το ίδιο με τις λέξεις του. Το ποίημα υπερβαίνει την ύλη του. Όπως και ο ποιητής. Δεν είναι οι λέξεις του. Ούτε το ποίημά του. Είναι η Εμπειρία του Λόγου. Είναι το εκ του μηδενός πλάσμα που ανακάλυψε το μηδέν.
Και έτσι ο Γιάννης Ρίτσος δεν είναι απών. Είναι μια μακρινή παρουσία.. Κώστας Καναβούρης.